Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ)

ΑΝΑΦΟΡΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

2014-2015

Τίτλος Προγράμματος: Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Παιδιών και Οικογενειών Ευάλωτων Κοινωνικών Ομάδων στην Άνδρο.

Φορέας Υλοποίησης: Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΒΑ Κυκλάδων ΕΠΑΨΥ), χορηγία από το Ίδρυμα Δημητρίου και Λιλίκας Μωραϊτη Άνδρου.

Περίοδος Αναφοράς: Σεπτέμβριος 2014-Σεπτέμβριος 2015.

Συντονισμός και σύνταξη αναφοράς: Στέλλα Παντελίδου, Kλινική Ψυχολόγος MSc, PhD (cand.), Στέλιος Στυλιανίδης, Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής, Καθ. Κοινωνικής Ψυχιατρικής, Επιστημονικής Διευθυντής ΕΠΑΨΥ

Στόχοι: Βασικός στόχος του προγράμματος ήταν  η παροχή των παρακάτω υπηρεσιών σε παιδιά και οικογένειες ευάλωτων κοινωνικών ομάδων πληθυσμού (μονογονεϊκές οικογένειες, γονείς ή παιδιά με σοβαρά προβλήματα σωματικής υγείας-αναπηρίες, οικογένειες χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, μετανάστες, οικογένειες με σοβαρά κοινωνικά προβλήματα):

-παροχή υπηρεσιών παιδοψυχιατρικής εκτίμησης και παρακολούθησης για παιδιά και εφήβους, που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες πληθυσμού και αντιμετωπίζουν προβλήματα συμπεριφοράς και συναισθηματικές δυσκολίες

-παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής για γονείς που αντιμετωπίζουν ποικίλα ψυχοκοινωνικά προβλήματα

-παροχή υπηρεσιών θεραπείας οικογένειας (στο πλαίσιο του Ιατρείου Οικογένειας που οργανώθηκε) για οικογένειες με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες.

Επιπρόσθετα, προτεραιότητα αποτέλεσε η συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, προκειμένου να υλοποιηθούν αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση ψυχοκοινωνικών προβλημάτων των παιδιών, όπως εκδηλώνονται στο σχολείο, και γενικότερα η καλή συνεργασία και δικτύωση με τους τοπικούς φορείς στην Άνδρο.

Οργάνωση και υλοποίηση του προγράμματος: Στο πλαίσιο του προγράμματος εργάστηκαν: ένας παιδοψυχίατρος που επισκεπτόταν το νησί δύο φορές το μήνα για πραγματοποίηση συνεδριών παιδοψυχιατρικής αξιολόγησης και παρακολούθηση παιδιών-εφήβων, ένας παιδοψυχίατρος (θεραπευτής οικογένειας) μία φορά το μήνα για πραγματοποίηση συνεδριών με οικογένειες (Ιατρείο Οικογένειας), μία ψυχολόγος δύο φορές το μήνα για υλοποίηση συνεδριών συμβουλευτικής γονέων και συνεδριών με οικογένειες (Ιατρείο Οικογένειας). Επιπρόσθετα, γινόταν κλινική εποπτεία για τις οικογένειες που ήταν σε παρακολούθηση στο πλαίσιο του Ιατρείου Οικογένειας, από εξειδικευμένο κλινικό ψυχολόγο υπεύθυνο του Ιατρείου Οικογένειας του Αιγινήτειου Νοσοκομείου.

Όλες οι δράσεις καταγράφθηκαν σε ειδικά έντυπα και τηρούνταν σε ηλεκτρονικά αρχεία στη γραμματεία της Κινητής Μονάδας. Για κάθε εξυπηρετούμενο του προγράμματος τηρήθηκε φάκελος στο Κέντρο Υγείας Άνδρου (μόνο οι ειδικοί ψυχικής υγείας έχουν πρόσβαση στους φακέλους, καθώς τα στοιχεία που αναφέρονται εκεί είναι απόρρητα). Τέλος, τηρήθηκε αρχείο με παραστατικά για τις δαπάνες μετακίνησης, διαμονής και αποδείξεις πληρωμής των ειδικών που εργάζονται για το πρόγραμμα.

Α. Κλινικές Δράσεις

Συνολικά πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος 658 συνεδρίες, 259 συνεδρίες με παιδιά και 399 με ενήλικες (Π.1). Συνολικά εξυπηρετήθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος 177 άτομα, 61 παιδιά και 116 ενήλικες. Με κάθε εξυπηρετούμενο έγιναν από 2-10 συνεδρίες, ανάλογα με τις ανάγκες και το αίτημα του.

Πίνακας 1. Συνολικός αριθμός εξυπηρετούμενων από το πρόγραμμα και αριθμός συνεδριών

Σχ.1 Χώρα καταγωγής παιδιών

Από τα παιδιά που εξυπηρετήθηκαν, 87% ήταν Έλληνες και 13% παιδιά μεταναστών από την Αλβανία.

Σχ. 2 Φύλο παιδιών

Από τα παιδιά που συμμετείχαν στο πρόγραμμα 61% ήταν αγόρια.

Η ηλικία των παιδιών που εξυπηρετήθηκαν κυμαίνεται από 2 έως 17, με μέσο όρο τα 8 έτη. Οι μεγαλύτερες συχνότητες εμφανίζονται στις ηλικίες 5-10 έτη.

Σχ. 3 Πηγή πληροφόρησης για το πρόγραμμα

Όπως φαίνεται και από το σχήμα 3, ποσοστό 30% ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα από κάποιον πελάτη-εξυπηρετούμενο της Κινητής Μονάδας, 29% από φορέα εκπαίδευσης, 15% από ιατρό του Κέντρου Υγείας (ΠΦΥ) και 13% από κάποιο κοινωνικό φορέα του νησιού.

Από τα παιδιά, ένα ποσοστό 23% είχαν επισκεφθεί ειδικό ψυχικής υγείας στο παρελθόν, και τα υπόλοιπα πρώτη φορά είχαν συνεδρίες με ειδικό στο πλαίσιο του προγράμματος.

Στο παρακάτω σχήμα φαίνονται τα ποσοστά των εξυπηρετούμενων που αντιμετώπισαν κάποιο αρνητικό γεγονός ζωής τα τελευταία δύο χρόνια.

Σχήμα 4. Αρνητικά γεγονότα ζωής που αντιμετώπισαν οι οικογένειες τα τελευταία 2 χρόνια

Όπως φαίνεται από το παρακάτω σχήμα, το μεγαλύτερο ποσοστό των αιτημάτων αφορούσαν προβλήματα συμπεριφοράς και προβλήματα σχέσεων στην οικογένεια.

Σχ.5 Συχνότερα αιτήματα προσέλευσης

Από τους ενήλικες-γονείς που εξυπηρετήθηκαν, το 62% ήταν γυναίκες. Σχεδόν το 1/3 των εξυπηρετούμενων γονέων ήταν άνεργοι.

Σχ.6 Τωρινή απασχόληση γονέων

Σοβαρά προβλήματα υγείας αντιμετώπιζε το 27% των γονέων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. 67% αντιμετώπιζαν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα.

Β. Δράσεις προαγωγής ψυχικής υγείας

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος έγιναν περισσότερες από 70 συναντήσεις με στελέχη φορέων υγείας, κοινωνικών υπηρεσιών και σχολείων της Άνδρου, προκειμένου να υπάρξει ενημέρωση για το πρόγραμμα και συνεργασία για την παραπομπή περιστατικών και την από κοινού διαχείριση των δυσκολιών που αντιμετώπιζαν παιδιά που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα. Παράλληλα, υλοποιήθηκε με επιτυχία για το ευρύ κοινό ενημερωτική ημερίδα με θέμα «Παιδί και Οικογένεια σε Καιρούς Κρίσης: Προκλήσεις και Διλλήματα». Στην ημερίδα μίλησαν οι ειδικοί ψυχικής υγείας που εργάζονται για το πρόγραμμα και η κοινωνική λειτουργός του Κέντρου Υγείας Άνδρου. Επιπρόσθετα, σε μηνιαία βάση πραγματοποιήθηκε ομάδα εκπαιδευτικών, με στόχο την εκπαίδευση τους στην αναγνώριση και διαχείριση προβλημάτων που σχετίζονται με την ψυχική υγεία μαθητών. Επιπλέον, υποστηρίχθηκε η ανάπτυξη του προγράμματος σχολικής διαμεσολάβησης στο Εμπειρίκιο Γυμνάσιο, από την παιδοψυχίατρο που συμμετείχε στο πρόγραμμα. Τέλος, έγιναν ομιλίες και βιωματικά εργαστήρια σε γονείς και εκπαιδευτικούς, σχετικά με το ρόλο τους στην αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς των παιδιών.

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία και αντιμετωπίστηκαν σημαντικές ανάγκες του πληθυσμού της Άνδρου.